Daimi Temsilci, Büyükelçi Cenk Uraz'ın İslam İşbirliği Teşkilatı Modellemesi (MOIC) Konferansı Vesilesiyle Yaptığı Konuşma

17-18-19 Mayıs 2025

Kıymetli idareciler, öğretmenler,

Değerli Öğrenciler,

-Uluslararası Murad Hüdavendigar Anadolu İmam Hatip Lisesi tarafından düzenlenmekte olan “İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Modellemesi Konferansı”na davet edilerek hitapta bulunmaktan büyük memnuniyet duyuyorum.

-Ülkemizin çeşitli illerinden ve yurt dışından ve öğrencilerimizi en kalbi duygularla selamlıyorum. Bu anlamlı etkinliğin düzenlenmesini sağlayan idareciler, öğretmen ve öğrencileri tebrik ediyorum.

-Kısaca kendimi takdim etmek gerekirse, Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden 1996 yılında mezun olduktan sonra aynı yıl Dışışleri Bakanlığımızda Meslek Memuru olarak göreve başladım.

-Çeyrek yüzyılı aşkın bir süredir devam eden diplomatik kariyerim boyunca Merkez teşkilatında sonuncusu İİT’den sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olmak üzere çeşitli birimlerde görev yaptım. Yurtdışında ise önceki görevimde Cibuti nezdinde Büyükelçi olmak üzere çeşitli temsilciliklerimizde çalıştım.

-Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Bakanımızın tensipleriyle atanmış olduğum İİT Daimi Temsilcisi olarak görevimi 1 yılı aşkın bir süredir sürdürüyorum.

Teşkilatın Tarihçesi:

-İşgal altındaki Kudüs'te bulunan Mescid-i Aksa’nın, 21 Ağustos 1969 tarihinde aşırılıkçı Yahudi gruplar tarafından kundaklanması sonrasında 1969 Eylül ayında Rabat’ta düzenlenen ilk İslam Zirvesi’nde alınan kararla kurulan İKT’nin ismi 2011 yılında Astana’da düzenlenen 38. DBK’da İİT olarak değiştirilmiştir.

Teşkilatın Amacı:

-Filistin, Kudüs ve Mescid-i Aksa davasını savunmak;

-İİT Üye Devletler arasında iş birliği ve dayanışmayı güçlendirmek;

-İslam Dünyasının hak ve çıkarlarını korumak;

-Müslüman Azınlık ve Toplulukların temel hak ve özgürlüklerini savunmak;

-İslam karşıtlığıyla mücadele etmek;

Türkiye’nin İİT ile ilişkileri:

-Ülkemiz, İİT’nin kurucu üyesi olarak İİT faaliyetlerine aktif katkı sağlamaktadır. -Ülkemiz 2015 yılında İİT nezdinde bağımsız Daimi Temsilcilik açan ilk üye olup, bu yıl Daimi Temsilciliğimizin 10. yıldönümünü kutluyoruz.

-Keza Ülkemiz, toplam 8 kuruluşla, Suudi Arabistan’dan sonra en fazla İİT kuruluşuna evsahipliği yapmakta olup, yakın zamanda bu sayının 10’a yükselmesi beklenmektedir.

-Evsahipliğini yaptığımız önemli İİT kuruluşları arasında Sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığını yaptıkları İslam Ülkeleri Ekonomik ve Ticari İşbriliği Daimi Komitesi-İSEDAK’tır.

İİT’nin asli Organlarının ilki İslam Zirvesi olup, kurallara göre 2 yılda bir toplanmaktadır.

-Ülkemiz 2016 yılında Sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında evsahipliği yaptığı 13. İslam Zirvesiyle birlikte 2016-2019 yılları arasında Zirve Dönem Başkanlığını yürütmüş olup, ayrıca iki olağanüstü Zirveye evsahipliği yapmıştır. Bir sonraki (16.) İİT Zirvesi 2026 yılında Azerbaycan’da düzenlenecektir.

İkinci önemli organ Dışişleri Bakanları Konseyi’dir (DBK).

-Zirve’den sonraki karar alma organı olan DBK yılda bir defa düzenlenmektedir.

-Sonuncusu 2004 yılında olmak üzere, Ülkemiz bugüne kadar DBK toplantılarına 3 kez evsahipliği yapmış olup, 51. DBK’ya 21-22 Haziran 2025 tarihlerinde İstanbul’da 4. kez evsahipliği yapacaktır.

-DBK Dönem Başkanlığımız boyunca öncelikli gündem konularımız arasında:

-En başta Filistin davasına güçlü destek verilmesi ve Gazze’de kalıcı acil ateşkes sağlanması;

-İİT’nin üye ülkeler ve uluslararası aktörlerle işbirliğini geliştirmesi;

-Müslüman azınlık ve toplulukların durumunun yakından izlenmesi İslam karşıtlığıyla mücadele;

-Üye ülkelerin kapasitesinin geliştirilmesi yer almaktadır.

Üçüncü önemli organ Genel Sekreterliktir.

-Genel Sekreterliğin en üst düzeyli idari yöneticisi olarak Genel Sekreter 5 yıllık bir dönem için seçilmekte ve en fazla 2 dönem görev yapabilmektedir.

Günümüzde birçok İİT üye ülkesinin çeşitli kriz ve çatışmalarla karşı karşıya olduğunu müşahede ediyoruz.

-Küresel çatışmalar ve insani krizlerin %60'ı maalesef İİT coğrafyasında yaşanıyor.

-Bu nedenle, İİT üye ülkelerinin bu zorluklarla başa çıkabilmesi için arabuluculuk kapasitesini güçlendirmek hayati önem taşımaktadır.

-Bu anlayışla, İİT üye ülkelerin diplomatlarına yönelik "Barış İçin Arabuluculuk Sertifika Programları" düzenliyoruz.

İİT’nin gündemindeki en öncelikli ve daimi mesele Filistin davasıdır.

-1967 sınırları temelinde, başkenti Doğu Kudüs olan, coğrafi bütünlüğe sahip, bağımsız ve egemen bir Filistin Devleti’nin kurulması hedefine yönelik müzakerelerine bir an önce başlanması yönündeki çabalar kesintisiz olarak sürmektedir.

-İİT’nin varoluş sebebi olan Filistin davası, 7 Ekim 2023 sonrasında İsrail’in Filistin halkına karşı giriştiği soykırım ve bölgemizin istikrarını bozucu saldırganlığı nedeniyle Teşkilat’ın en öncelikli gündemini teşkil etmektedir.

-Sayın Bakanımız Hakan Fidan’ın yanısıra, SA, Filistin, Ürdün, Mısır, Katar, Endonezya ve Nijerya Dışişleri Bakanlarından oluşan İİT-AL Temas Grubu, Filistin’in tanınması, iki devleti çözüme ulaşılması, Gazze’de kalıcı ateşkes sağlanması ve Gazze’ye insani yardımların ulaştırılmasını teminen uluslararası düzeydeki temaslarını sürdürmekte olup, bu bağlamda önemli kazanımlar elde edilmiştir.

Bu kapsamda Ülkemiz, UAD’de İsrail aleyhinde açılan davaya müdahil olmuştur.

-Ülkemiz Gazze’ye insani yardım sağlanması konusunda önde gelen ülkeler arasında yer almaktadır.

-Gazze’de İsrail’in saldırıları neticesinde yaralanan ve kronik hastalığı olan yüzlerce Filistinlinin tedavisi Türkiye’de yapılmaktadır.

-Filistin davasının yanısıra, Kıbrıs Türkleri ve Batı Trakya Türk Azınlığı başta olmak üzere dünya genelinde Müslüman topluluk ve azınlıkların durumu ve İslam karşıtlığıyla mücadele İİT’nin öncelikli gündemini teşkil etmektedir.

Son olarak diplomasi mesleği hakkında bazı hususları hatırlatmak isterim:

-Geçtiğimiz yıl Dışişleri Bakanlığı olarak kuruluşumuzun 500.Yıldönümünü gururla idrak ettik.

-Bu denli köklü bir geleneğe sahip bir kurumun mensubu olarak Ülkemizi yurtdışında temsil etmek şerefli bir görevdir.

-Vatanseverlik, liyakat, profesyonellik ve özveri bir Türk diplomatının en temel hasletlerindendir.

-Diplomatlarımız bu özellikleriyle dünya çapında takdir toplamaktadır.

-Hariciye mesleğine ilgi duyan gençlerimizin Dışişleri Bakanlığımızca yapılan duyuruları takip ederek başvuru şartları konusunda ayrıntılı bilgi sahibi olmalarını tavsiye ederim.

-Sözlerime son vermeden önce, bu anlamlı etkinlik vesilesiyle sizlere hitap etmekten duyduğum memnuniyeti tekrar ifade etmek isterim.

-Bu vesileyle hepinizi muhabbetle selamlıyor, Konferansın düzenlenmesinde emeği geçenleri birkez daha tebrik ediyor, eğitim hayatınızda başarılar diliyorum.

-Konferansın başarılı sonuçlar ve yararlı fikirler üretmesini ayrıca temenni ediyorum.